Kardemom is een kruidachtige plant uit de gemberfamilie en is inheems in het zuiden van India. Het is ook bekend onder de naam groene kardemom. In de keuken worden de zaden en vaak omwille van de prijs ook de zaaddozen gebruikt. Kardemom heeft een zoete, scherpe geur en smaakt naar bergamot, citroen en kamfer.
هل ( Cardamom ) ادویه ای است که از جنس Elettaria و یا Amomum می باشند که هر دو متعلق به خانواده Zingiberaceae هستند . در حقیقت هل از جمله گیاهان دارویی است که درختی است ازخانواده زنجبیل که بومی قاره هند و اندونزی می باشد و بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری یافت می شود ، دارای غلاف سبز روشن در جنس التاریا و دارای غلاف های بزرگتر و به رنگ قهوه ای در جنس آموموم می باشد . درخت هل تا ارتفاع ۳۰ الی ۵۰ سانتی متری رشد می کند .
خواص هل سبز
از نظر طب قدیم ایران ، طبع هل گرم و خشک است . به همین منظور جویدن دانههای هل پس از صرف غذا توصیه می شود چرا که این امر ضمن کمک به هضم و گوارش بهتر غذا ، میتواند بوی نامطبوع دهان را نیز خنثی کند . مصرف دمکرده هل سبز شادی آور ، تقویت کننده معده ، سبک و بادشکن است . خواص دانههای هل گرما بخش است و معده و رودهها را تقویت میکنند .
هل اشتها را تحریک کرده و عمل گوارش غذا را بهبود میبخشد . طبق گفته برخی از محققین نوشیدن ۱ فنجان دم کرده هل در روز موجب تسکین کولیت ، سوءهاضمه ، نفخ ، حالت تهوع و بیحالی شده و مانع ترشح زیاد اسید معده میشود . یکی از خواص ویژه و بسیار ارزشمند هل ، جلوگیری از تشکیل خلط در گلو است .
از این رو میتوان آن را به محصولات لبنی و پودینگها افزود تا اثر شیر را که موجب تشکیل خلط در گلو میشود خنثی کرده و به گوارش آن نیز کمک کند . خواص هل آن قدر زیاد است که فقط به این چند مورد ختم نمی شود و دنیایی از خاصیت پشت این دانه کوچک نهفته است که در ادامه به مهمترین آن ها اشاره می کنیم .
تقویت حاقظه و عملکرد های شیمیایی مغز
مطابق تحقیقات انتشار یافته در sciencedirect مشخص گردید که با آزمایش بر روی موش ها ، هل سبز میتواند به تقویت حافظه و بهبود عملکرد شیمیایی در مغز و تقویت انتقال دهنده عصبی دارند کمک فراوانی کند . [۱]
خواص ضد باکتری هل سبز
تحقیقات نشان می دهد که عصاره هل به همراه دیگر روغنهای اساسی نظیر روغن شمعدانی ، روغن چریش و روغن مریم گلی به دلیل وجود ترکیبات منحصر به فرد در آن ها از خاصیت ضد میکروبی بسیار بالایی برخوردارند و به راحتی با باکتری ها مبارزه می کنند . تأثیر این عصاره ها بر روی مقاومت آن ها در برابر مخمر کاندیدا که عامل عفونت های قارچی می باشد اثبات شده است . عصاره ها حتی قادر به مهار رشد برخی از گونه ها به اندازه ی (۰٫۹۹-۱٫۴۹ سانتی متر) نیز بودند.
یکی دیگر از نتایج حاصل از تحقیقات درباره خواص ضد باکتری هل نشان داد که روغنهای ضروری و عصاره هل می توانند به اندازه داروهای استاندارد در برابر E. coli و Staphylococcus ، باکتریهایی که می توانند باعث ایجاد مسمومیت غذایی شوند ، مؤثر باشند .
مطالعات لوله های آزمایش همچنین نشان داده است که روغنهای اساسی هل عامل اصلی نابودی باکتریهای سالمونلا هستند . این باکتری ها منجر به مسمومیت غذایی و کمپیلوباکتر می شوند و در التهاب معده تاثیرات منفی برجای می گذارند .
خواص هل سبز به عنوان ضد سرفه و خلط آور
همانطور که بالاتر گفتیم یکی از خواص دانه های هل تشکیل خلط در گلو می باشد . دانههای هل خاصیت داروی اکسپکتورانت را دارا می باشند . همان طور که می دانید این دارو سبب رقیق شدن خلط و بیرون آمدن آن از شش و راه های هوایی می شود . دانه های هل هم درست همین مکانیسم را دارا می باشند . سینوسها و برونشها، بینی و سینه را از خلط و ترشحات اضافی پاک میکنند . بدین ترتیب سبب تسکین سرفه های خشک ، نرم شدن مخاط شش و تخلیه خلط ، درمان سرفه ، درمان احتقان بینی ناشی از سرما خوردگی ، درمان آلرژی و عفونت های تنفسی می شود .
درمان مشکلات گوارشی با فواید هل سبز
در مقدمه خواص هل سبز درباره اثر شگفت انگیز این ادویه بر روی هضم و گوارش بهتر صحبت کردیم . هل هزاران سال است که برای کمک به هضم غذا مورد استفاده قرار می گیرد و برای رفع ناراحتی های گوارشی ، حالت تهوع و استفراغ اغلب با سایر ادویه های دارویی مخلوط می شود . بیشترین خاصیت به ثبت رسیده در مورد هل ، تسکین درد معده و توانایی آن در بهبود زخم ها می باشد .
برای این منظور محققین تحقیقاتی انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که افراد در زمان درد و زخم معده به جای مصرف آسپرین و مسکن های دیگر که عوارض شیمیایی دارند فقط کافی است که از عصاره هل ، زردچوبه و برگ sembung در آب داغ استفاده کنند . دوز مصرفی عصاره هل به عنوان داروی درمان زخم معده ۵/۱۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است . متخصصین می گویند که این خاصیت به دلیل وجود ترکیبات محافظتی در برابر باکتری هلیکوباکتر پیلوری که عامل ایجاد و توسعه مشکلات زخم معده است در عصاره هل می باشد .
خواص هل سبز در درمان مشکلات تنفسی
استفاده از هل و نعناع برای درمان هالیتوسیس یا تنفس بدبو به عبارتی بوی بد دهان و بهبود سلامت دهان و دندان یکی از جمله روش های سنتی از دوران باستان می باشد . در بعضی از فرهنگ ها ، خوردن غلاف هل بعد از غذا ، به عنوان یک روش معمول برای تازه کردن نفس به جای آدامس جویدن به حساب می آید . بسیاری از سرمایه گذاران در حوزه صنعت و سلامت به خصوص صنعت آدامس و خمیر دندان به این نتیجه رسیدند که ۳ عصاره مهم در دنیا وجود دارد که علاوه بر دادن طعم و عطر فوق العاده به محصولات ، سلامت مصرف کنندگان را هم به دلیل داشتن خواص ضد باکتری تضمین می کند . آن ۳ عصاره عبارتند از :
- عصاره هل
- عصاره نعناع
- عصاره دارچین
ترکیبات هل به افزایش جریان هوا به ریه های شما و بهبود تنفس کمک شایانی می کند . یکی از جمله خواص فوق العاده هل سبز آروماتراپی آن است که به دلیل بوی قوی که دارد اثرات تقویت کننده ای با خود به همراه دارد به گونه ای که توانایی بدن را در استفاده از اکسیژن در حین ورزش و یا فعالیت های سنگین و زیاد همانند روغن لیموترش و روغن چوب صندل تقویت می کند .
طیق یک مطالعه ای که محققین در این زمینه انجام دادند از گروهی خواسته شد تا به مدت ۱۵ دقیقه بر روی تردمیل راه بروند اما قبل از پیاده روی بر روی تردمیل باید از هل سبز و یا عصاره آن به مدت یک دقیقه استنشاق می کردند . بر اساس نتایج به دست آمده ، این گروه نسبت بسیار قابل توجهی از میزان اکسیژن را دارا بودند . خواص آروماتراپی هل در القای اثر آرامش بخشی نقش به سزایی دارد در نتیجه میزان ورود و خروج اکسیژن به میزان چشمگیری بهبود می یابد . این مورد برای افرادی مناسب است که دارای بیماری آسم هستند .
درمان افسردگی با فواید هل سبز
همانطور که بالاتر ذکر شد ، هل دارای خواص گرمابخش و انرژی زا می باشد . از این رو به بهبود روحیه و بازیابی انرژی و توان از دست رفته کمک میکند و اضطراب و نگرانی را کاهش میدهد و در رفع افسردگی بسیار مؤثر عمل می کند . وجود خواص آروماتراپی موجود در هل سبز یکی دیگر از تاثیرات مثبت آن بر روی کاهش استرس و اضطراب و درمان افسردگی می باشد .
شادابی پوست با خواص هل سبز
از آنجا که هل حاوی ویتامین C است که یک آنتی اکسیدان قوی می باشد ؛ گردش خون را در سراسر بدن بهبود می بخشد . در نتیجه در افزایش سلامتی پوست و از بین رفتن لکه های پوستی اثر به سزایی دارد . برای این منظور تنها کافی است که پودر هل را با عسل مخلوط کنید و آن را به عنوان ماسک به صورت خود بزنید .
همانطور که گفته شد هل ، به ویژه هل سبز و سیاه ، خواص ضد باکتریایی بالایی دارد . در نتیجه اگر به آلرژی های پوستی دچار هستید ماسک هل و عسل می تواند بهترین انتخاب برای پیشگیری از آن و بهبود منطقه آسیب دیده باشد .
فواید هل سبز در کاهش قند خون
اصولا برای درمان و پیشگیری از دیابت متخصصین شما را به مصرف قرص ها و داروهای شیمیایی تشویق میکنند اعم از هر گونه عوارضی که این مواد برای سلامتی در بر دارند . ولی در مقابل گروهی از اطبا سنتی از شما می خواهند که با مصرف مواد ارگانیک و طبیعی از جمله گیاهان در امر کاهش قند خون گام مثبتی بردارید . یکی از این مواد پودر هل است . افرادی که نمی توانند رژیمشان را رعایت کنند و برایشان سخت است از خوردن غذاهای پرچرب و کربوهیدرات ها چشم بپوشند فقط کافی است که از پودر هل در غذاهایشان استفاده کنند . خواص پودر هل همچون پونه کوهی ، خواص گیاه بابا آدم و خواص شنبلیله در کاهش سطح قند خون و درمان دیابت نوع ۲ نقش مهمی را ایفا می کند .
سلامت مو و پوست سر با خواص هل سبز
خواص آنتی اکسیدانی هل به ویژه هل سبز ، پوست سر را تغذیه کرده و سلامتی موهای شما را تضمین می کند . هل فولیکول های مو را تغذیه کرده ، قدرت مو را افزایش داده ، در تسریع رشد مو اثر گذاشته و مانع خارش پوست سر می شود . شما می توانید موهای خود را با آب هل ( مخلوط پودر هل با آب و استفاده قبل از شامپو ) بشورید . خصوصیات ضد باکتریایی هل حتی در صورت بروز عفونت های پوستی سر آن را نیز به راحتی درمان میکند و سبب درخشندگی موهای شما می شود .
محققان دریافتند که مصرف روزانه ۳ گرم پودر هل در مدت ۱۲ هفته سبب کاهش سطح فشار خون تا حد طبیعی به صورت قابل توجه شده است . این نتایج امیدوار کننده به دلیل میزان بالای آنتی اکسیدان ها در هل می باشد . در حقیقت ، میزان آنتی اکسیدان های افراد با مصرف هل ۹۰٪ افزایش یافته بود و فشار خون به میزان قابل ملاحظه ای پایین آمده بود .
برخی از محققان گمان می كنند كه هل سبز به دلیل اثر دیورتیكی ممكن است فشار خون را كاهش دهد ، به این معنی كه با اثر بر روی کلیه موجب افزایش جریان ادرار و دفع آب و مایعات اضافی بدن در اطراف بافت های مهم به خصوص در اطراف قلب شود . به دلیل تحقیقات بالا و نتایج مثبت حاصل از این تحقیقات عصاره هل در افزایش ادرار و کاهش فشار خون برای افرادی که فشار خون بالا دارند بسیار مفید و موثر است .
خواص ضد سرطانی هل سبز
یکی از مزایای خاص هل سبز وجود ترکیبات شگفت انگیز از قبیل لیمونن و سینئول می باشد که به مبارزه با سلولهای سرطانی کمک می کند و روند رشد آن ها را به شدت کند می کند . یکی دیگر از این ترکیبات ، آنتی اکسیدان ها می باشد . علاوه بر این طی مطالعات انجام شده بر روی موش ها محققین به این نتیجه رسیده اند که پودر هل می تواند فعالیت آنزیم های خاصی را كه به مبارزه با سرطان كمك می كنند ، افزایش دهد .
این ادویه محرک بسیار خوبی در افزایش توانایی سلولهای طبیعی مهاجم در حمله به تومورها می باشد و از تکثیر سلولی جلوگیری می کند . از جمله سرطان های شایع که خیلی از افراد به آن گرفتار می شوند می توان به سرطان دهان ، سرطان سینه و سرطان پروستات اشاره کرد . که مصرف ۳ ماه هل به صورت روزانه در نابودی و پیشگیری از آن ها به شدت توصیه می شود .
خواص ضد التهابی هل سبز
هل سرشار از ترکیباتی است که التهاب را ریشه کن می کنند . التهاب هنگامی رخ می دهد که بدن شما در معرض مواد خارجی قرار گیرد . در صورتی که التهاب طولانی مدت باشد می تواند منجر به بیماری های مزمن شود . آنتی اکسیدان ها که به وفور در هل وجود دارند ، سلول ها را از آسیب محافظت می کنند و از بروز التهاب جلوگیری می کنند . بنابر تحقیقات انجام شده رویکا مصرف عصاره هل در دوزهای ۵۰-۱۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در مهار و نابودی ترکیبات التهابی بسیار مؤثر است . به خصوص که خوردن پودر هل باعث کاهش التهاب کبد ناشی از خوردن رژیم غذایی پر از کربوهیدرات و چربی می شود .
درمان و پیشگیری از کبد چرب
وجود چربی در کبد طبیعی است ، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود ، فرد به بیماری کبد چرب دچار شدهاست . این بیماری نشانهٔ خاصی ندارد اما به دلیل رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوءهاضمه می شود . رسوب چربی در کبد را کبد چرب مینامند که عوامل مختلفی در به وجد آمدن آن نقش دارند از جمله چاقی ، مصرف غذاهای آماده و غذاهای چرب ، عدم فعالیت فیزیکی ، مصرف دخانیات و مواد الکلی و غیره .
عصاره هل به ارحتی میزان آنزیم های کبدی بالا ، تری گلیسیرید و کلسترول را کاهش می دهد . علاوه بر این مصرف پودر هل از بزرگ شدن کبد و وزن کبد جلوگیری می کند و خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را کاهش می دهد . بنابر تحقیقات رویکا و مطالعات صورت گرفته بر روی افراد مبتلا به Prediabetic ، اضافه وزن و چاقی طی مصرف ۱ ماهه هل سبز شاهد کاهش میزان بالایی از چربی های دور کمر ، شکم و پاکسازی کبد و همچنین شاهد نتایج قابل توجهی در کاهش چربی ها ، تری گلیسیرید ها و کاهش وزن در سریع ترین زمان ممکن بودند .
سلامت قلب و عروق با خواص هل سبز
مطالعات صورت گرفته در زمینه تاثیر مصرف هل بر سلامت قلب و عروق نشان داده اند که این ماده یکی از گیاهان دارویی می باشد که به پایین آوردن ضربان قلب یا کنترل ریتم ضربان کمک می کند و فشار خون بالا کمک به سزایی می کند . وجود ریزمغذی های موجود در هل می توانند با افزایش سطوح چربی در بدن انسان مقابله کنند . همچنین آنزیم های آنتی اکسیدانی کبدی و قلبی موجود در هل بر سطوح کلسترول تاثیرگذار بوده و به کنترل آنها در رژیم غذایی پر چربی کمک قابل توجهی می کنند .
سم زدایی بدن با خواص هل سبز
فرآیندهای سوخت و ساز ، انتخاب مواد غذایی نامناسب ، مشکلات گوارشی ، استرس ، آلودگی هوا ، مصرف دارو ، سیگار ، الکل و غیره در بدن انسان رادیکال های سمی و آزاد منتشر می کنند که سلول های سالم را تحت تاثیر قرار می دهند . این سموم انباشته شده می توانند زمینه ساز شکل گیری چندین بیماری از جمله سرطان ، پیری زودرس و انباشته شده مایعات در بدن و عدم جلوگیری از پف زیر چشم شوند .
وقتی سموم و آلاینده ها وارد بدن می شوند ، ابتدا کبد و سپس کلیه ها اقدام به جذب آن ها از طریق خون می کنند و در مرحله بعد به کمک مکانیسم های مختلف این سموم را به خارج از بدن هدایت می کنند . سم زدایی بدن به هضم بهتر غذا و کسب انرژی کمک می کند و سبب می شود که فرد احساس بهتری نسبت به قبل داشته باشد . اما گاهی اوقات بهتر است با انتخاب مواد غذایی مناسب به کمک کبد و کلیه در این زمینه شتافت .
هل به عنوان یک عامل سم زدا برای این منظور شناخته شده است . روغن های عصاره ای و مواد زیستی-شیمیایی موجود در هل آثار سم زدایی ارائه می کنند . هل همچنین کلیهها را تقویت میکند و گفته میشود برای درمان شب ادراری کودکان مفید است . البته مصرف زیاد آن تپش قلب را افزایش میدهد .
فواید هل سبز در بهبود جریان گردش خون
در طب سنتی رایحه درمانی یکی از روش های درمانی مورد استقبال متخصصین در درمان نشانه های آسم و برونشیت از طریق بهبود جریان خون به ریه ها است . روغن عصاره ای استخراج شده از هل به دلیل خواص آروماتراپی بالایی که دارد یکی از بهترین گزین هاست . این ماده روی افرادی دارای استرس آزمایش شده و مشخص شده است که هل به بهبود جریان خون در بدن و عملکرد بهتر سیستم تنفسی کمک به سزایی می کند .
از دیگر خواص و فواید هل سبز می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- درمان اختلالات ادراری با فواید هل سبز
- ویژگی های ضد اسپاسم هل
- تقویت میل جنسی با خواص هل سبز
- درمان گلودرد و سکسکه
- خواص هل سبز در پیشگیری از لخته شدن خون
- تقویت سیستم ایمنی بدن
مصارف کاربردی هل سبز
رایج ترین روش استفاده از هل در پخت و پز است . در ایران و برخی کشور ها نظیر هند و پاکستان از خواص هل سبز به عنوان ادویه و همچنین چاشنیهای معطر مورد استفاده در بعضی از غذاها ، نانها ، شیرینیها و بهخصوص مرباها استفاده می شود اما در کشورهای دیگر به اشکال مختلف از جمله به صورت پودر ، روغن ، مصارف گیاه پزشکی و صنایع غذایی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد . هل به چای عطر ویژهای میبخشد و طرفداران زیادی دارد همچنین در ساخت لیکور بخصوص لیکورهای شیرین همچون لیکور موز کاربرد دارد .
هندیها و پاکستانیها و جنوب بلوچستان ایران بیشترین مصرفکنندههای هل در جهان هستند.
چای هل سبز
چای هل سبز نیز همانند چای نعناع ، چای کوهی و چای ماسالا دارای خواص فوق العاده ای می باشد . طرز تهیه چای هل برای بهره مندی از خواص هل سبز به صورت زیر است :
مواد لازم :
- به ازای ۱ قاشق غذاخوری از زنجبیل ۱/۲ قاشق چای خوری هل سبز
- ۱/۸ قاشق چای خوری از گل میخک و فلفل سیاه
- ۱ چوب دارچین
- ۱/۲ فنجان آب
- ۲ کیسه چای سیاه و یا چای سبز
- ۲٫۱/۲ فنجان شیر کم چرب
- ۲ قاشق غذاخوری عسل
- ۲ قاشق غذاخوری پوست پرتقال، برای ظاهرش
طرز تهیه :
- در یک کاسه کوچک زنجبیل ، هل ، گل میخک و فلفل سیاه را ترکیب کنید .
- یک کاسه را با آب پر کنید و آن را بجوشانید و کیسه های چای و دارچین را در آب قرار دهید . مخلوط ها را باهم ترکیب کرده و بجوشانید .
- حدود ۵ دقیقه اجازه دهید بماند و بعد کیسه های چای و دارچین را بردارید سپس شیر و عسل را اضافه کنید .
- دوباره گرم کنید و بگذارید بجوشد تا چای به اندازه کافی گرم شود .
- چای را در لیوان بریزید و پوست پرتقال را اضافه کنید .